Atheïsme
Atheïsme - De begrippen
Het atheïsme bestaat in twee hoofdvormen: "sterk" atheïsme en "zwak" atheïsme. Sterk atheïsme is de leer dat er geen God of goden zijn. Zwak atheïsme is het ongeloof of de ontkenning van het bestaan van God of goden.
Zwak atheïsme wordt vaak verward met agnosticisme, de afwezigheid van geloof of ongeloof in God of goden, en scepticisme, de leer dat de absolute kennis over Gods bestaan voor de mens onhaalbaar is. Veel agnostici en sceptici zijn in de praktijk atheïsten omdat hun leefstijl atheïstisch is; de buitensluiting van God gaat bijvoorbeeld hand in hand met het moreel relativisme.
Atheïstisch filosoof Bertrand Russell (1872-1970) verwoordde de meerderheidsgedachte onder de filosofen dat er zonder God geen absolute waarheid is en dus ook geen universele morele gedragscode. Humanist John Dewey (1859-1952), medeauteur en ondertekenaar van het Humanistisch Manifesto I (1933), verkondigde: "Er is geen God en er is geen ziel. Er bestaat daarom geen behoefte aan de rekwisieten van de traditionele godsdienst. Wanneer we zo godsdienstige dogma's en leer uitsluiten, dan is ook de onveranderlijke waarheid dood en begraven. Er is geen ruimte voor een starre, natuurlijke wet of morele absolute waarden."
Atheïsme - Sterk atheïsme
Komt het "sterk" atheïsme overeen met de objectieve werkelijkheid of is het ermee in strijd? Laten we deze vraag eens objectief bekijken. Stel dat iemand je vraagt: "Bestaat God?" Je zou dan drie mogelijke antwoorden kunnen geven: "Ik weet zeker dat God bestaat" (sterk theïsme), "Ik weet niet of God bestaat" (onzeker theïsme, agnosticisme, zwak atheïsme en/of scepticisme), of "Ik weet zeker dat God niet bestaat" (sterk atheïsme).
Om zeker te weten dat God bestaat hoef je niet alles te weten, maar je moet wel iets weten; je moet God persoonlijk kennen of op de hoogte zijn van enig bewijs voor Zijn bestaan. Om te twijfelen aan Gods bestaan hoef je niet alles te weten. Wanneer je deze onzekerheid toegeeft, geef je eigenlijk al toe dat je niet alles weet. Maar om met zekerheid te kunnen beweren dat God niet bestaat - om met absolute zekerheid een universeel negatief antwoord te geven - daarvoor zou je alles moeten weten. Om er absoluut zeker van te zijn dat God niet buiten de grenzen van je eigen kennis bestaat, zou je alle kennis moeten bezitten.
Laten we dit eens op een praktische manier bekijken. Weet jij alles? Weet jij de helft van alles? Weet jij 1% van alles? Laten we eens heel gul aannemen dat jij 1% weet van alles wat er mogelijk geweten kan worden. Thomas Edison zei: "We weten nog niet een miljoenste van een procent over wat dan ook". Maar stel dat jij toch 1% van alles zou weten, kan er dan mogelijk bewijs bestaan voor het bestaan van God in de 99% waarvan jij niets weet? Als je eerlijk bent, dan moet je toegeven dat dit een reële mogelijkheid is. Het feit is dat je niet kunt weten of een dergelijk bewijs wel of niet bestaat, omdat je niet alle kennis bezit. Een mens kan dus eigenlijk geen "sterk atheïst" zijn, omdat hij niet kan weten dat God niet bestaat.
Atheïsme tegenover theïsme
Sterk atheïsme is een gebrekkig standpunt. Zwak atheïsme, agnosticisme en scepticisme zijn theologisch allemaal houdingen die zeggen: "ik weet het niet". Zwakke atheïsten onderschrijven de atheïstische vooronderstellingen, ware agnostici kiezen geen kant, sceptici geven zich over aan onwetendheid. "Sterke theïsten" zijn de enigen die beweren iets te weten. Wat weten zij dan? Dat het uiteindelijk niets uitmaakt wat je gelooft. Wat belangrijk is, is wat werkelijk waar is. Een mens kan besluiten om niet in zwaartekracht te geloven, maar als hij dan van de rand van een hoog gebouw afstapt, zal hij toch te pletter vallen. Het bestaan van God heeft voor jou en mij enorme gevolgen. De mogelijkheid van Zijn bestaan zou ons moeten aanzetten tot een zorgvuldig onderzoek van alle beschikbare gegevens, voordat we onze eeuwigheid overgeven aan een onredelijke levensbeschouwing als het atheïsme. We moeten onszelf vragen stellen als de volgende: "Hoe weet ik of iets waar is?" "Wat is mijn informatiebron?" "Is die bron absoluut betrouwbaar?" "Wat als ik het bij het verkeerde eind heb?""
